Ważnym elementem projektu „Jesteśmy… SILNE! Łódzka kampania na rzecz praw kobiet” jest współpraca z organizacjami walczącymi o prawa kobiet i prawa osób doświadczających przemocy nie tylko w województwie łódzkim, ale też szerzej – w wymiarze międzynarodowym. Partnerkami międzynarodowymi projektu są organizacje społeczne: Icelandic Women’s Rights Association (IWRA) z Islandii oraz Bulgarian Centre for Lifelong Learning (BCLL) z Bułgarii.
Pierwszym krokiem we współpracy było zaplanowanie i realizacja wizyty na Islandii na przełomie października i listopada 2021 roku. Uczestniczyło w niej sześć osób: cztery przedstawicielki stowarzyszenia Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom oraz dwoje badaczy. Grupa wzięła udział w dziewięciu spotkaniach z przedstawicielkami islandzkiego systemu przeciwdziałania przemocy, z których część została umówiona przed wyjazdem przez partnerkę projektu, Brynhildur Heiðarog Marsdóttir, przedstawicielkę Icelandic Women’s Rights Association, część udało umówić się będąc już na miejscu. Spotkania miały na celu umożliwić nam poznanie dobrych praktyk w zakresie przeciwdziałania i radzenia sobie ze skutkami przemocy ze względu na płeć oraz doświadczeń z realizacji szeroko zakrojonych kampanii społecznych.
Odbyte przez nas spotkania:
- z Ragną, kierowniczką łjarkarhlid – The Family Justice Center
- z Sigþrúður Guðmundsdóttir, kierownik wykonawczą w Schronisku dla kobiet
- z przedstawicielką Throskahjalp, organizacji zajmującej się kobietami z niepełnosprawnościami, głównie intelektualnymi
- z Margret z Women’s Legal Counseling oraz Icelandic Human Rights Centre
- z naszą partnerką, Brunhildur, przedstawicielką Icelandic Women”s Rights Association
- ze Stefaníaą Dora z Urzędu Miasta Reykjavik z projektu Together Against Violence
- z Þórunn z Stígamót (Center for Survivors of Sexual Violence) Z Polką mieszkającą na Islandii – z jej perspektywy
- z Sigríður łjörk Guðjónsdóttir, Komisarz Krajowej Policji Islandii.
Parter z Bułgarii, ze względu na epidemię, nie mógł osobiście wziąć udziału w wizycie studyjnej na Islandii. Połączył się z nami przez zoom dzięki czemu mogłyśmy porozmawiać w pełnym składzie partnerskim. Wkład partnera to pomoc w stworzeniu agendy wizyty na Islandii. Te spotkania rzuciły nowe światło na rzeczywistość instytucji antyprzemocowych. Po wizycie na Islandii opracowaliśmy zestaw praktyk oraz możliwych do wykorzystania metod, które moglibyśmy przenieść do Łodzi. Po wizycie na Islandii wiemy już, że istnieją systemy które są lepsze od polskiego, ale raczej są dalekie od doskonałości. Przemoc jest zjawiskiem, które jest bardzo trudne do redukowania i zwalczania; bardzo często osoba która jest sprawcą ma większy kapitał społeczny od ofiary i potrafi świetnie manipulować. Dodatkowo bardzo trudno ocenić czy przemoc rzeczywiście występowała i czy ofiara przemocy jest rzeczywiście ofiarą, a nie próbuje się np. zemścić. Uważamy narrację „ofiara ma zawsze rację” za podejście utylitarystyczne – nie akceptujące jednostkowych praw człowieka – jednak faktem jest to, że grupy wykluczone i słabsze są częściej ofiarami przemocy, nie tylko domowej, ale również strukturalnej, a brak reakcji na przemoc ze strony służb/instytucji o wiele częstsze niż próby manipulacji. Dodatkowo grupy wykluczone poddane są nieustającej przemocy instytucjonalnej, choćby poprzez ułomne działanie służb/instytucji zajmującej się przeciwdziałaniem przemocy; zarówno w Polsce jak i na Islandii. Przykładem wykluczenia mogą być np. osoby niepełnosprawne intelektualnie na Islandii, gdzie instytucje długo ignorowały zwiększoną przemoc wobec tej grupy odpowiadając np. brakiem danych (których nie zbierały) o przemocy w tej grupie. W Polsce całe zjawisko przemocy jest w dużej mierze spychane na margines poprzez tragiczne niedofinansowanie służb/instytucji zajmujących się jej zwalczaniem oraz brakiem informacji o skutecznych metodach radzenia sobie z problemem. Policja nie dysponuje skutecznymi sposobami interwencji, a funkcjonariusze często działają wobec ofiar w sposób stereotypowy bądź nieudolny. Pracownicy pomocy społecznej są zniechęceni do walki ze zjawiskiem poprzez niskie wynagrodzenia i biurokrację, zgodnie z raportami NIK oraz naszym badaniem finansowanie działań antyprzemocowych realizowanych przez NGO jest bardzo niskie (w Łodzi prawie nie istnieje, a służby pomocowe zarabiają mniej niż średnia wojewódzka). Zgodnie z naszym badaniem pracownicy instytucji w Polsce są poddawani przemocy instytucjonalnej która rodzi w efekcie przemoc instytucjonalną wobec grup, którym instytucje/służby mają pomagać co znacząco odróżnia sytuację w Polsce od sytuacji na Islandii.
Zapraszamy do zapoznania się z raportem. Pełna treść jest dostępna TUTAJ (PDF)
Rekomendacje z wizyty studyjnej na Islandii listopad 2021 (PDF)
Kolejnym krokiem była wspólna inicjatywa międzynarodowa z Partnerkami z Islandii i Bułgarii, tj. debata online w czasie rzeczywistym, o tytule „Systemy i ludzie. Przeciwdziałanie przemocy domowej i rola policji” 7 czerwca 2022 (eng. Systems and people. Domestic violence prevention and the role of police – comparative approach). Wśród uczestniczek debaty po angielsku były m.in. prezeska Centrum Praw Kobiet – Urszula Nowakowska oraz Rut Einarsdóttir – szefowa legendarnego Strajku Kobiet w Islandii – tego, który stanowił naszą inspirację do strajku w 2016 w Polsce, a także reprezentantka partnera z Bułgarii – Dimka Mihailova oraz członkinie Łódzkich Dziewuch i Polonijnej Rady Kobiet (Szwecja, Wielka Brytania, Niemcy).
Dokładny plan wydarzenia:
– Welcome (Dr. Gosia Wochowska) – 5 min
– Gaba Zarzecka, Kat Iwaniuk – Lodzkie Dziewuchy Dziewuchom – Project and the study visit in Iceland in October 2021 – 10 min
– Rut Einarsdóttir, Iceland – Kvenréttindafélag Iceland – the organisation, its aims – 5 min
– Sigþrúður Guðmundsdóttir, Iceland – domestic violence and police in a systemic approach- 15 min
– Urszula Nowakowska, Poland – Women’s Rights Centre on domestic violence prevention and the role of police -15 min
– Gaba Zarzecka, Poland – Best practices and conclusions from the study visit in Iceland – 10 min
– Dimka Mihailova, Bulgaria – domestic violence in the context of the European Convention against violence against women – 10-15 min
– Aleksandra Knapik (PL/ Sweden) and Agnieszka Matyhaszek (PL/ UK) the International Council of Polish Womxn to introduce the situation in their country – 15 min
– Questions and answers.
Link do wydarzenia: https://www.facebook.com/events/753945905774759 Dowiedz się więcej o organizacjach partnerskich: https://kvenrettindafelag.is/en/ https://www.facebook.com/BCLLerasmus
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.